Süs Bitkileri 5 - Sulama

  

Balkonumda gül bitkimi sularken

Bu bölümde anlatmaya çalışacağım konu eğitimim sırasında en çok ilgimi çeken konuların başında  gelmişti. Dersi anlatan hocanın da konuya oldukça hakim olmasıyla aslında çok zor olan bir konuyu rahat bir şeklide anlayabildim. 

Su tüm canlılarda olduğu gibi bitkiler için  de yaşam kaynağıdır.  Suyun en büyük özelliklerinden biri evrensel bir çözücü olmasıdır. Hatırlarsanız bir  önceki yazımda  toprağın yapısında bulunan ve bitki için son derece önemli olan  makro ve mikro elementlerden bahsetmiştim. ( https://3btarim.blogspot.com/2024/10/sus-bitkileri-4-toprak-iliskisi.html  ) İşte bu makro ve mikro  elementleri bitkilerin  alabilmesi için suda çözünmüş olması gerekiyor. 

Karasal Bitkiler Suyu Bünyelerine Nasıl Alırlar? 

En basit şekliyle tanımlayacak olursak bitkiler suyu bünyelerine kökleriyle alırlar. Kökler bitkiler için oldukça kıymetli bir organdır. Bitkiler kökleri  sayesinde toprağa sabitlenir. Bu  temas sayesinde  gerekli elementleri gövde ve yapraklarına iletir. Tam bu noktada toprak ve su ilişkisi devreye  giriyor.  Toprağın yapısı ve su tutma kapasitesi oldukça önemlidir. Toprak ıslandıktan sonra suyun  belli bir kısmı süzülüp gider. Süzülüp gitmeyen kısmı toprakta kalır. Bu toprakta kalan kısmı toprağın su tutma kapasitesiyle ilgilidir. Köklerin yeteri kadar ıslanması gerekir. Köklerin fazla ıslanması veya az ıslanması bitkinin gelişimini etkileyecektir. Bu yüzden bitkinin özelliği ( bitkinin istekleri)  ,toprağın yapısı ve sulama şekli birbirleriyle inanılmaz bir uyum içinde olmalıdırlar. 

Bitkilerin yeteri kadar suyla buluşmaması onları strese sokar. Yanlış okumadınız!  Bitkiler de birçok sebepten  strese girerler. Suyla ilgili girdikleri strese kuraklık stresi denir. 

Kuraklık Stresi

⬋           ⬇           ⬊

   Akut            Kronik      Fizyolojik

Kuraklık stresine giren bir bitki akut dönemdeyse yeterli sulama ile sorun giderilir. Toprak tabanında yeterli  su olmadığında kronik kuraklık meydana gelir ve sararma gibi  geri dönüşü olmayan hasarlar oluşmaya başlar.  Çok uzun üzere susuzlukta ise fizyolojik strese girerler ;bitkinin nerdeyse tamamında metabolik ve anatomik olarak hasarlar meydana gelir.

Kuraklık stresinin tam tersi olarak su fazlalığına bağlı sel etkisi de meydana gelir. Aşırı ve yanlış sulama yüzden bu durum meydana gelir. Burada devreye yeniden toprağın özelliklerinin önemi devreye giriyor. Fazla suyu iyi atabilen toprakta yetişen bitkiler (drenajı iyi olan toprak) bu stresi daha iyi atlatabiliyorlar. Saksıların altının delikli olması fazla su stresini  bitkilerin yaşamaması için tasarlanmıştır. Fazla suyu saksı altındaki  tabaklarda biriktirmek bitkilerin  kronik strese girmesine de  engel olur. 

Ancak her bitki bu sorunlara  aynı tepkiyi vermez. Bitkinin yapısı ve su isteği  değişkenlik gösterir. Fazla sulama olduğunda  birçok bitkinin kökünde çürüme veya mantar meydana gelir. Kuraklık yaşayan bitki solgun görünür, ayakta durmakta zorlanır, yaprakları kurur ve matlaşır.

Sulama İhtiyacı Nasıl Belirlenir?(*)

• Bitkinin türü çok önemlidir
• Bitkinin bulunduğu iklim ve çevresel faktörler ihtiyacı belirlemede rol oynar. 
• Bitkinin çiçeklenme döneminde  veya uyku döneminde olduğunu bilmek yararlı olacaktır.
• Suyun niteliği bitki için önemlidir. Örneğin fazla kireçli su toprak ve dolaysıyla bitki için olumsuz bir etkendir. 
• Toprak yapısı sulama sıklığında önemli rol oynar. 
• Saksının türü sulama planında etkin rol oynar.

Bitkiler Nasıl Sulanır?

• Sulama yaparken bitkinizin yeşil yapraklarına su değdirmemeye özen gösterin.
• Balkon veya bahçenizdeki bitiklerinizi gün batımının ardından sulayın.
• Özellikle bitkilerin çiçeklenme döneminde yağmurlama (ince damlacıklar halinde ) ya da püskürtme gibi  yöntemlerini tercih etmeyin.

Evden Uzaktayken Bitkilerin Su İhtiyacını Nasıl Karşılarız?

Belli bir süre evden uzak kalmam gereken durumlarda özelikle yazın  sık suya ihtiyaç duyan bitkilerimle sonrasında  çok uğraştığım olmuştur. Bu gibi dönemlerde çözümün olduğunu bilmenizi isterim. İşte çözümlerin bazıları.

• Saksıların altında delikler varsa işiniz kolay. Geniş bir kaba su koyup içine  saksıyı yerleştirebilirsiniz. Suyun seviyesi bitkinin su ihtiyacına göre ve sizin evden uzakta kalacağınız süreye göre belirlenmelidir. 
• İplikle sulama yöntemini uygulayabilirsiniz. Özelikle çok fazla su ihtiyacı olmayan bitkiler için bu teknik uygulanabilir.  İnternet veya diğer platformlardan çok güzel anlatılan tekniklere rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
• Çeşitli aparatlar kullanabilirsiniz. Benim uzun zamandır denediğim musluklu plastik şişe yöntemi kısa süreli uzaklık dönemlerinde oldukça işe yarıyor. Bu linke tıklayıp https://www.instagram.com/tv/CUPmF4FAvYl/?igsh=MWEwd21vZnNlZ21mdQ== nasıl bir yöntem uyguladığımı görebilirsiniz. Bu malzemeleri yapı marketlerden veya bu marketlerin  internet sitelerinden rahatlıkla temin edebilirsiniz.

(*) En çok tercih edilen süs bitkileri özelinde konu daha derinlemesine anlatılacaktır

Önemli Not; Öğrencilik yıllarında ve zaman içinde   edindiğim bilgilerden özümsediğim ve günlük hayatımıza uyarlanabilecek olanları sizlere kendi cümlelerimle aktarıyorum.  İzinsiz kopyalanamaz.