Süs Bitkileri 4- Toprak İlişkisi

Ağaç kabuklarının olduğu bir orkide toprağı

"Süs Bitkileri Yetiştirirken Nelere Dikkat Etmeli?" yazımızda 4 önemli unsurdan bahsetmiştim. Bu  unsurların içinde topraktan başlamanın doğru olacağını düşündüm. Bitkinin evidir toprak. Toprak ve yapısı bitkinin gelişimini etkileyen temel unsurlardan  biridir .

https://3btarim.blogspot.com/2024/10/sus-bitkileri-3-sus-bitkileri.html

 https://3btarim.blogspot.com/2024/08/toprak-nedir-ve-nasl-olusur.html

Topraktaki besinler makro ve mikro olarak ikiye ayrılır . Bu elementler  toprak içeriğinde oldukça söz sahibidir.  Azot, potasyum, fosfor, demir , magnezyum gibi makro ve mikro elementlerin dengeli olarak toprakta bulunmasının bitkinin oldukça işine yarayacaktır. Bu  bağlamda toprak seçimi yaparken hangi süs bitkisine hangi toprağın uygun olduğunu bilmek gerekebilir. Özellikle iç mekan  bitkilerinde toprak seçimi hem bitki hem de yaşadığımız kapalı mekan koşullarına uygun olmalı. Zararlıları bünyesine çekmeyecek , organik maddelerce zengin ,su ve hava geçişine izin veren toprak türleri tercih edilmelidir. Bu sayede bitkinin  kökleri rahatça ilerleyebilir,  türünün gerektiği şekilde sağlıklı gelişebilir. Bu bilgilere göre gevrek, iyi bir drenaja sahip yeterli organik madde içeren kumlu tınılı topraklar iyi bir seçim olacaktır.

Genelde  iç mekan toprakları belli oranlarda olmak kaydıyla torf,  kompost , kum , perlit , vermikülit   karışımlarından  oluşmaktadır. Bunların içeriğinin ne olduğunu   tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu toprakları tüm yapı marketlerde bulabilirsiniz.

Her bitki için aynı toprak kullanılmaz. Örneğin kaktüs veya sukulent bitkileri için kaktüs kumu veya perlit ağırlıklı ürünler tercih edilmeli. Orkide toprağı da farklıdır. Özellikle iç mekan bitkileri içinde en çok tercih edilen yuka bitkisi içinde farklı cinsler kullanılmalıdır. Balkonunuza ekeceğiniz sardunya , ortanca , gül , sümbül, papatya gibi bitkilerin dış mekan veya bahçe toprağına ihtiyacı olacaktır.

Yapı marketlerde satılan ve iç mekan için uygun olan toprak isimleri dikkatinizi çekmiştir.

Torf: Uzun yıllar boyunca özellikle sulak bölgelerde bitki atıklarının oluşturduğu  ve organik madde içeren bir yapıdır. Çok sık tercih edilir ve oldukça kullanışlıdır. 

Perlit: Kökeni  volkanik , hafif , çürümez ve bitkilerin havalanmasını sağlayan ve su dengesini bitki yönünde avantaja çevirebilen bir yapıdır. Özellikle topraksız tarım ve sera alanında da sık tercih ediliyor. 

 

Vermikülit: Perlite göre daha süngerimsi bir yapısı vardır. Aslında toprakta bulunan ve inorganik kil mineralinin genişleyebilen tipidir. Küçük kurtçuklara benzeyen şekilleri vardır. Suyu aşırı tutma özelliği vardır. Bu yüzden dikkatli kullanmanız gerekir. (Fazla su kök çürümesinin en büyük sebebidir)

Kompost: Organik maddelerin organik ve inorganik maddelere ayırılması işlemine kompost denir. Doğada aslında kendiliğinden oluşan kompostlama işlemi mevcuttur. Bir çeşit toprak düzenleyicidir. Toprağın ph oranını dengeler. Meyve sebze atıkları, kurumuş çiçek, dal parçaları ,poşet çaylar, kağıt , karton, biçilmiş çim gibi atıklarla kendi evinizde bile yapabileceğiniz bir uygulama. Bu konuyu balkon tarımı yazı dizisinde daha detaylı anlatmayı planlıyorum. 

Torf  ile  toprak arasında ne fark var dediğinizi duyar gibiyim . Torf içeriğinde  besin bulunmaz o yüzden piyasada satılan torflar genelde karışımdır. Gübre ve besin maddeleriyle   torf zenginleştirilir. Bu yüzden birçok süs bitkisinin büyümesi ve bakımında gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz. Torfu dış mekan toprağından ayıran en büyük  fark nem tutma kapasiteleridir. Torfun  kalitesini renginden anlayabilirsiniz. Rengi kahverengi ağırlıklıdır. Sarıya dönen bir rengi varsa aklınızda soru işaretleri oluşturmaya başlayabilirsiniz. Toprak mı torf mu sorusu sanırım da netlik kazanmıştır. 

İç mekan süs bitkilerinizi büyütürken torf toprağını gönül rahatlığı ile tercih edebilirsiniz. 

Açık alanda ekeceğiniz bitkiler için ise bahçenizde toprağın bakımını yaparak( gübreleme , dinlendirme gibi) çiçeklerinizi ekebilirsiniz. Doğada toprağın organik maddesi kendiliğinden sürekli değişir.  Topraktaki organik maddelerin korunması bitkinizin gelişimi açısından oldukça kıymetlidir. 

Çeşitli gübreleme teknikleriyle toprağınızı canlı ve verimli hale getirebilirsiniz.  Ben gübre olarak hem iç hem dış mekan bitkilerinde solucan gübresini (*)kullanıyorum. Oldukça faydasını gördüm. Sonbahar ve ilkbahar girişlerinde solucan gübresini süs bitkilerinize uygulamanız iklim değişikliklerine daha iyi uyum sağlayacaktır. Solucan gübresi marketlerde ve botanikçilerden rahatça temin edebileceğiniz bir ürün, Aynı toprak gibi paketlerde satılıyor. 

 Ayrıca toprağın ph(*) seviyesi oldukça önemli. Genelde 5,5 -6,5 aralığında olan ürünleri tercih etmenizi öneririm.  Yine yapı marketlerde ve botanikçilerde hangi tip toprak olursa olsun ürünlerin içeriği ve  ph dengesi muhakkak yazar.

                                                       

Kullandığım kaktüs toprağı. Dış mekanda da dayanıklı .

                                                       

İç ve Dış mekan Bitkileri İçin Toprak Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

• Toprak veya torf adı altında satılan ürünlerin içeriğini muhakkak sorgulayın. Toprağın iç veya dış mekan ayrımının olması gerektiğini asla unutmayın. Kapalı paketlerde satılan ürünler sertifikalı ve üreticisi bellidir.
•  Bazı ürünlerde paketlerin üzerinde genel kullanım için uygundur ibaresini  kullanılır. Gerçekten de içeriği iyi bir karışımsa hem iç hem de dış mekanda bu ürünleri kullanabilirsiniz. Ancak bazı bitkilerin sadece iç mekan ya da sadece dış mekan toprak ayrımına ihtiyaç duyabilmektedir. 
• Torf içeriğinin minimum %50 olmasına diğer organik maddelerinin yeterli bir şeklide olduğundan emin olun. Toprağın iç veya dış mekan ayrımının olması gerektiğini asla unutmayın. Kapalı paketlerde satılan ürünler sertifikalı olur. 
• Kaktüs toprağına iç mekan bitkisi ekmeyin. Kaktüs ve sukulent toprakları özel topraklardır. Yapıları çok farklıdır. Suyu rahat geçirebilecek yoğun olmayan organik ve inorganik maddelerden oluşmuştur.
• Orkide toprakları da kaktüs toprakları gibi farklıdır.  Orkide bitkilerinizi asla normal bir iç mekan torfuna veya toprağına ekmeyiniz. Orkide toprakları genelde ağaç kabuklarından elde edilmiş bir üründür. Ben çam kabuğundan yapılmış ürünleri tercih ediyorum. Ürünün PH değeri 5,4-5,9 arası hava iletkenliği yüksek olması orkidenizin uzun yıllar sizinle olmasını sağlar.

Toprağın Saklama Koşulları Nasıl Olmalı ?

Temin ettiğiniz toprağın tamamını kullanamayabilirsiniz. Elinizde kalan toprağınızı ağızı kapalı bir şeklide  serin ve kuru bir yerde süresiz muhafaza edebilirsiniz.

Hangi Sıklıkta Süs Bitkilerinin Toprak Değiştirmeli?

İç ve dış mekanlarda yetiştirdiğiniz bitkilerin topraklarını 2 yılda bir değiştirmek uygun olabilir. Ben iç mekandaki süs bitkilerimin topraklarını 2 yılda bir değiştiriyorum. İlkbahar toprak değişimi için oldukça elverişli bir dönemdir.  

(*)Solucan Gübresi; Solucan gübresi tarım sektöründe oldukça tercih edilen özel olarak üretilen bir üründür. Oldukça doğaldır ve sentetik bir ürün değildir. Solucanların bu dünyadaki varlık sebebi zaten bitkileri belemektir. Üreticiler son dönemde uygun proseslerle solucanların besleyip onların atıklarından gübre oluşturmayı başarmışlardır. Bu işlemler sırasında kendi doğal ortamlarında hiç bir zarar görmeden hayatlarını sürdürebilmektedirler. 

    

(**) PH : Toprağın baz ve asit oranına verilen isim. Toprağın yüksek asitli olası bitkinin özellikle kökünü kötü etkileyebilir. 

Özel not : Söz konusu görseller tarafımdan fotoğraflanmıştır. Öğrencilik yıllarında ve zaman içinde   edindiğim bilgilerden özümsediğim ve günlük hayatımıza uyarlanabilecek olanları sizlere kendi cümlelerimle aktarıyorum.  İzinsiz kopyalanamaz.