Topraksız Tarım Yazı Dizisi1- Topraksız Tarım Nedir? Topraksız Tarımın Tarihsel Gelişimi Nasıldır?

 

Neden Topraksız Tarım Yazı Dizisini Oluşturdum?

Topraksız tarım son yıllarda ülkemizde oldukça merak edilen bitkisel ürün  yetiştirme yöntemidir. Ben bu konuya tarım  bölümünde okumadan önce çok ön yargılı bakardım. Konunun   içine girip gerçekten ne olduğunu öğrendiğimde önceden mantıksız gelen her şey mantıklı hale gelemeye başladı beynimde. Hele ki üretilen ürünleri satın alıp,  deneyimleyip, gözlerimle görüce durum bende iyice somutlaştı. Ben bu konuyu tarım eğitimi  aldığım için daha kolay mantığıma oturttum. Ancak acaba "bitkisel üretimi hiç bilmeyen ama ilgisini çekenlere nasıl anlatabilirim " diye bir soru sordum kendime. Topraksız tarımla ilgili tüm bildiklerimi en basit şekilde sizlere aktarabilmek için bu yazıyı yazmaya karar verdim. Peşinen söylemekte yarar var; kendim üretim anlamında birebir deneyimlemedim. Fakat üniversite eğitimim sırasındaki öğretim görevlilerinden aldığım dersler  ve özel ilgi duyduğum için deneyimli akademisyenlerden aldığım sertifikasyonlar sayesinde teorik anlamda epey bir bilgi sahibiyim. O zaman haydi başlayalım...

Topraksız Tarım Nedir?

Bitkisel bir ürün gelişirken temel  ihtiyaçları vardır. Tıpkı biz insanlar gibi. Bitkinin öncelikle  su ve besin elementlerini karşılaması gerekmektedir. Aynı zamanda ayakta durmaları için de desteğe ihtiyaç duyarlar. Öncelikli olarak su, besin gereksinimi ve ayakta durma desteğini sağladıktan sonra bitkiyi toprak olmadan da yetiştirebilirsiniz. Daha net tanımlayacak olursam; topraksız tarım su ve besin elementlerinin kök ortamına verilmesi yöntemidir. Toprağın görevlerini bilinçli bir şekilde bitkiye aktarmak yöntemin temelidir.

Topraksız Tarım Tarihsel Gelişimi Nasıldır?

Son birkaç yıldır fazlaca duyduğumuz, hatta ticari  olarak bu  ürünlerin pazara çıkmış olması konuya olan ilgiyi iyice arttırmış durumda. Peki bu yöntem kaç yıldır uygulanıyor? Ben ilk duyduğumda çok şaşırmıştım. Tarihte Babiller  ve Aztekler topraksız tarımın öncüsü olmuşlar.  Mısırlıların milattan önceki  kayıtlarında  suda bitki yetiştirme tekniklerinden bahsedilmiş. Birçok bilim insanı  17. yy dan itibaren toprak olmaksızın bitkinin yetiştirilebileceği yönünde çok fazla deney ve çalışma yapmış. 1925 yılında Amerika'da sera yetiştiricilerinin toprakla ilgili sıkıntıları yaşaması sonucunda da topraksız tarım yöntemini iyice benimsemişler. İlk kez bir besin çözeltisinin içinde domates yetiştirmeyi başaran Gerick  Barkley 'dir. Bu çalışmanın ardından 1937 yılında söz konusu  tekniğe hidroponik ismi verilmiş. Büyük çapta uygulama örneği 2. Dünya Savaşı sırasında Amerika askerlerine yiyecek desteği sağlamak amacıyla Pasifik Okyanusuna kıyısı olan adalarda yapılmış. 

 

Dünya genelinde aktif olarak topraksız tarım yönteminin  hayata geçmesi 60 yıl önceye dayanıyor. 1970 ve 1980 yılları arasında topraksız tarım uygulamaları hız kazanmaya başlamış. Bunun en büyük sebebi o dönemde ortaya çıkan enerji dar boğazı ve toprak dezenfeksiyon işlemi maliyetlerinin çok yüksek olmasıymış. Toprakta dezenfeksiyon işlemi geleneksel tarım yönteminde olmazsa olmaz bir uygulamadır. Dezenfeksiyon  işleminin maliyeti ve enerji dar boğazı Avrupa'da seracılık yapanları topraksız tarım yöntemine yöneltmiş. 

Ülkemizde ise topraksız tarım yöntemi ilk kez 1995 yılında Antalya' da uygulanmaya başlamış. Son yıllarda da jeotermal alanlara yakınlığı sebebiyle Ege Bölgemizde de uygulamalar başlamış.

Bu blogda topraksız tarım yönteminin terim olarak ne olduğunu ve tarihsel gelişimini çok yalın bir dille anlatmaya çalıştım. Bir sonraki bölümlerde görüşmek dileğiyle. 

Önemli Not; Öğrencilik yıllarında ve zaman içinde   edindiğim bilgilerden özümsediğim ve günlük hayatımıza uyarlanabilecek olanları sizlere kendi cümlelerimle aktarıyorum.  İzinsiz kopyalanamaz.