Kışın Bize İyi Gelen Bitkiler 2 - Adaçayı

Adaçayı Bitkisi 

"Kışın Bize İyi Gelen" bitkiler yazı dizimin  ikinci bölümüne , sosyal medyada yaptığım ankette ıhlamur çayı ile başa baş çıkan adaçayı hakkındaki bildiklerimi paylaşarak  devam etmek  istedim. 

Adaçayı deyince ben 10 sene öncesine   geri dönüyorum. Çünkü 10 sene öncesine kadar adaçayıyla tat anlamında hiç tanışmamıştım. O dönmede beta mikrobu  (Streptococcus pyogenes) olarak bilinen  salgından nasibini almış ve neredeyse bütün bir kışı antibiyotik içerek ya da penisilin iğnelerle geçirmiştim. Sonunda kulak burun boğaz  doktorum artık yolun sonuna geldiğimizi ve bademciklerimle vedalaşmam gerektiğini belirtti!!! Haklıydı. Çünkü o küçücük iki et paraçası yaklaşık 6 ay boyunca hiç durmadan şişmiş, iltahaplanmış ve tüm vücüdumu hasta etmişti.  İçtiğim ilaçlar ve lanet beta mikrobu  ağızımın içinde farklı yaraların çıkmasına sebep olmuştu. İşte bu  6 aylık sürede bademciklerimle olan zorlu  mücadelemde  bana en çok destek veren bitki adaçayı oldu . Özellikle akut dönemde bu çayı içmem tabii ki tamamen tedavi etmiyordu ancak ağız mukozamı inanılmaz toparlıyor ve beni çok rahatlatıyordu. Bu yüzden adaçayına karşı ilgim ve sevgim bir başkadır benim.

Bu kadar uzun bir girişin ardından haydi gelin başlayalım o zaman. 

Adaçayının  ingilizcesi "Sage " olarak bilinir. Bilimsel adı ise "Salvia officinalis" olarak litaratürde yerini almıştır. Adaçayı kurak iklimleri sever. Soğuğa karşı dayanıklıdır. Kumlu- tınılı ve geçirgen topraklarda çok verimli olur. Tıbbi aramotik bitki yetiştiricilerinin en çok tercih ettiği bitkiler arasında yer alır. Yetişmesi çok zahmetli olmadığı gibi  yetiştirme açasında da bünyesinde çok fazla zararlı ve hastalık barındırmaz . Çok sulanırsa köklerinde mantar tipi hastalıklar dışında dış etkenlere karşı da dayanıklı bir bitkidir. Ülkemizde 70-80 arasında türü bulunur. Bunların bir çoğu endemiktir.(*) Bitki biraz yavaş büyüyebilir. Bitkinin hasadı genelde boyu 10 cm ve üzerini geçtikçe  özel bir kesici aletle yapılır.

Bitki içeriğinde birçok uçucu yağ ,niyasin,flavonlar, flavonoid glukozidler , östronojik gibi bileşenler , kimyasallar ve elementler barındırır. Özellikle aynı benim de deneyimlediğim gibi ağız ve boğaz mukozası temizliğinde inanılmaz etkili bir bitki. İçeriğindeki mantar ve bakteri öldürücü kimyasalları barındırması sayesinde iltihap giderrci destek tedavisinde sıklıkla kullanılır. Belli bir yaşın üzerine gelince  hanımların hormonlarından kaynaklı menopoz süreçlerine faydalı etkileri var. Son dönemde yapılan çalışmalarda Alzheimer hastalarının düşünme becerilerine katkı sağladığına dair ispatlar mevcut.

En bilinen adaçayı tarifi:

Adaçayı da tıpkı ıhlamur çayı gibi bir fincan  sıcak suyun içine bir iki tutam atılır ve 5-6 dakika kadar bekletildikten sonra süzülerek içilebilir.

Size bu yazıyı hazırlamaya başladığım an içtiğim bir adaçayı sunum görseli. Mevsim meyveleri ve bal  ile kışın konuklarınıza ikram edebilirsiniz.

Tüm bitkisel besinlerde olduğu gibi fazla tüketimi zarar verebilir ve rutin kullanılan ilaçlarda olumsuz etki yaratabilir. Bu sebeple kronik rahatsızlığı olan bireyelerin muhakkak hekimlerine danışmaları gerekir. 

Yazımın sonunda adaçayının güzel ve faydalı bir bitki olduğunu,  benim gibi hastalık sırasında değil de sağlıklı günlerde keşfetmeyi ve huzurla tüketmenizi  diliyorum.

(*) Endemik Bitki: Sadece belirli bir bölgede yetişen, o bölge dışında dünyanın  başka hiçbir yerinde yetişmeyen bitki cinsi.  

                                                              

Önemli Not; Öğrencilik yıllarında ve zaman içinde   edindiğim bilgilerden özümsediğim ve günlük hayatımıza uyarlanabilecek olanları sizlere kendi cümlelerimle aktarıyorum.  İzinsiz kopyalanamaz.