Kışın Bize İyi Gelen Bitkiler - 1 Ihlamur Ağacı

Kışı iyiden iyiye hissettiğimiz bugünlerde   grip vs. gibi hastalıkların peşimizi bırakmadan bizimle olmak istemesi birçoğumuzu zorluyor değil mi? Bu dönemde toplu taşımalarda , çalışma ortamlarında ,okullarda, evimizde öksürme ve hapşırma sesleri bize eşlik etmeye başladı maalesef. 

İlaçlar ve doktorlarla samimiyetimizin en yoğun olduğu bu mevsimde semptomlarımızı hafifletecek desteklerin doğada olduğunu hepimiz biliriz.  Ihlamur, adaçayı, papatya, kuşburnu , salep gibi bitkisel içecekler hem vücut  direncimize hem de damak tadımıza oldukça iyi gelir. Sizler için doğada olan bu bitkilerin nasıl yetiştiğini , soframıza gelene kadar hangi aşamalardan geçtiğini içeren bir yazı dizisi oluşturmaya çalıştım.

Bu blogda da kışın hemen hemen  hepimizin    çocukluğumuzdan itibaren içmeye alışık olduğumuz bir bitki olan ıhlamur ağacı hakkında bilgiler paylaştım. 

Ihlamur ağacı kuzey yarım kürenin ılıman iklim bölgelerinde yetişen boyu yaklaşık 40 metreye kadar varabilen, içinde flavonidler, fenolik ve amino  asitler, uçucu yağlar barındıran ve bulunduğu bölgeye hoş kokular veren  uzun ömürlü kocaman bir ağaçtır.

Ihlamurun çiçekleri  kendi içinde kocaman bir eczane gibidir derim ben hep. O kadar çok rahatsızlığın tedavisinde destek sağlar ki!!  Gripten, gerginliğe, karaciğer koruyuculuğundan, irritabl bağırsak sendromuna  kadar farklı hastalıkların destek tedavisinde kullanılan  oldukça güvenilir bir bitkidir. 

Yeryüzünde yetişen 30 kadar farklı çeşidi vardır. Soğuk ortamları çok sevmez . Toprak isteği çeşitlerine göre değişkenlik gösterir. Ülkemizin geniş bir kesiminde gümüşi ıhlamur olarak bilinen (Tilia tomentosa) tür yetişir. Bu cinsin toprak isteği drenajı iyi ve derin  bahçe toprağıdır. Aşırı su istemez. Yazın yaprakları yeşil ve kalp şeklindedir.  Ihlamur ağacı yavaş büyür. Minimum 5 yıl  maksimum 10 yıl sonunda çiçeklenme başlar.  Halk arasında çiçek açmayan ıhlamur ağacının erkek olduğuna dair yaygın bir inanış vardır. Oysaki böyle bir gerçek yoktur. Ağacın cinsiyetinin meyve vermesiyle bir ilgisi bulunmaz . Ihlamur ağacı açmamışsa henüz yaşı genç olduğundandır. Bu yüzden iyi bir bakımla 5 yılın sonuna doğru açmaya başlayacaktır. 

Ağacın çiçekleri  açar açmaz toplanması gerekir.  Ihlamur yaprakları böceklenmeye çok müsait olabiliyor. Gözle görmediğiniz bir hastalık veya böceklenme görülmeyen çiçek ve yaprakların güvenle toplayabilirsiniz. Ağaçtan toplanan  çiçek ve yaprakları  kuru ve serin bir yerde muhafaza edilebilirsiniz.

Diyelim ki bahçenizde veya çevrenizde çiçek açmış bir ıhlamur ağacı gördünüz ve toplamaya karar verdiniz. Gözle görmediğiniz bir hastalık veya böceklenme görülmeyen çiçek ve yaprakların güvenle toplayabilirsiniz. Topladığınız çiçekleri  ve yaprakları evinize sokmadan  biraz açık havada bekletin. Sonrasında eğer varsa mikrodalga fırında 1 dakika kadar çevirin. Kuru ve karanlık bir yerde kağıt peçete tarzı bir madde üzerinde 1 veya 2  gün kadar bekletin. Kapalı bir kutu veya cam kavanozda güvenle muhafaza edebilirsiniz. 

Ben ağacın yeşil yapraklarından ziyade çiçeklerinden faydalanmayı tercih ediyorum. Ihlamur çiçeklerinden yapacağınız çay  spazm çözücü , sakinleştirici etkisi olduğu bilinir. Boğaz  iltihabı, burun akıntısı, öksürük, uykusuzluk gibi sıkıntıların da rahatlamasını sağlar. Sıcak içtiğiniz bu çay ayrıca vücudunuzun ısısını yükseltip  bağışıklığınızı uyarır. Bu özelliği sayesinde hastalık sırasında  mikroplarla savaşmak daha kolaylaşır.

Siz  nasıl seversiniz bilmiyorum ama çocukluğumda anneciğim bana her hastalandığında tarçın ve  elma kabuklarını da içine atarak ıhlamur çayı  hazırlardı. Bu satırları yazarken bile geçmişe gidip o ıhlamurun tadını hala anımsayabiliyorum.

Bizim evin kış ritüeli. Hastalanmayı beklemeden akşamları bir fincan ıhlamur çayı içeriz 

En bilinen ıhlamur çayı tarifi:

• İçmek istediğiniz kadar suyu kaynatın ve kaynattığınız  ortamdan  alın.

• Kaynamış  suda 1-2 tatlı kaşığı kadar ıhlamuru 15 dk. bekletin .

• Kırmızı elma kabuklarını ve 1 adet kabuk tarçını bir fincan su ile kaynatır.

• Bu suyun içine bir kaç tutan ıhlamuru atar 10-15 dk kadar bekletir.

• Süzüp suyunu servis eder. 

Her şeyde olduğu gibi bu bitkinin de fazla tüketilmesi bünyemizde olumsuz etkiler  yaratabilir. Örneğin alerjik reaksiyona sebebiyet verebilir. Rutin kullandığınız ilaçlarla olumsuz anlamda etkileşime girebilir. Kronik rahatsızlığınız varsa hekim kontrolünde tüketmenizde fayda var.  İdrar söktürücü özelliği sebebiyle dikkatli tüketilmesi gereken bitki grubunda yer aldığını özellikle belirtmekte fayda görüyorum.  

(İçine isterseniz bal veya kesme şeker de ilave edebilirsiniz. Ancak tavsiyem sade içmeniz. )

Annemin ıhlamur çayı tarifi:

Ancak kışın ıhlamuru tüketmek için hastalanmayı beklemeyin. Bizim evde ıhlamur hastalanmadan da tüketilir. Sıcak bir ortamda en sevdiklerinizle  sıcacık sohbetler eşliğinde ya da  güzel bir film seyrederek ıhlamur tüketeceğiniz sağlıklı nice kışlar geçirmenizi dilerim. 

Önemli Not; Öğrencilik yıllarında ve zaman içinde   edindiğim bilgilerden özümsediğim ve günlük hayatımıza uyarlanabilecek olanları sizlere kendi cümlelerimle aktarıyorum.  İzinsiz kopyalanamaz.