Süs Bitkileri-7 Saksı

Annemin evinde pencere önü saksıları

Saksı, bitkilerin yetişmesi için taş,  plastik ,beton, seramik gibi malzemelerden oluşan bir kaptır. Süs bitkilerinin büyük bir kısmı doğal ortamlarından alınıp bir saksı içine konursa ve kapalı bir ortamda bakım verilirse bu bitkiler   iç mekan bitkisi haline gelirler. İster  iç  mekan bitkileriniz  ister bahçe ve balkondaki süs bitkileriniz olsun en önemli kültürel işlemlerden biri saksı değişimidir . 

Yazım akıp giderken "Her saksı aynı görevi mi görür?" diye bir soru geldi aklıma . Bence bu sorunun yanıtı duruma göre değişkenlik gösterebilir. Bitkinin istekleri saksı seçiminde çok önemlidir.   

İşte bunlardan bazıları;

• Bitkinin çeşidi 
• Bitkinin büyüme şekli
• Bitkinin su ihtiyacı 

Bu bilgileri okurken  "Her bitkinin söz konusu isteklerine göre saksılar mevcut mu? "sorusu aklınıza gelmiş olabilir. Bu sorunun cevabı ise net bir şekilde  evettir . Artık günümüzde değişen koşullar ve teknoloji sayesinde bitkilerin  özelliklerine göre saksı seçmek ve bu saksılara ulaşmak oldukça kolay. Hatta öyle ki bazı marketlerde ve internet sitelerinde kendiliğinden sulama yapabilen saksılara ulaşabilecek durumdayız.  Ben bu yöntemi henüz deneyimlemedim. Teknoloji çağında olmamızdan ötürü  tarım alanında da  çok basit  sistemler ve çözümler ürün olarak  piyasaya sürülmüş durumda. Araştırmanızı tavsiye ederim.

Ancak ben şimdilik geleneksel yöntemler hakkında bilgi paylaşımına  devam edeceğim.  Özellikle  ev ortamlarında plastik ve altı delik saksılar tercih ediliyor . Saksıların altının delikli olması bitkinin ihtiyaçlarını karşılamak konusunda oldukça başarılı modellerdir. Fazla su ihtiyacını rahatlıkla tahliye edebilen bir modeldir. Böylelikle bitkide kök çürüğü önlemede etkin bir seçim  olabilir.   Belli  bir neme ihtiyaç duyan bitkiler için altı delikli plastik modeller oldukça kullanışlıdır.

Şeffaf plastik saksılar da vardır. Kalın köklü ve hafif ışığa ihtiyaç duyan bitkiler için gereklidir. Örneğin orkideleri şeffaf saksılarda büyütmek bitkinin uzun ömürlü olmasını sağlar.

Orkidemi büyüttüğüm 

şeffaf ve eğleneceli saksılarım

 

Özellikle iç mekan bitkilerinde seramik veya terrakotta  cinsi saksılar bitkinin isteklerine göre kullanılabilir. Ayrıca dekoratif olma özelliğinden dolayı da oldukça tercih edilirler.

 

"Saksıları neden değiştirilir?" dediğinizi duyar gibiyim. Birçok bitkinin kökleri zamanla mevcut saksıyı doldurur. Kökler, özellikle dip kısımlardaki toprağın içindeki besin maddelerini tüketir. Büyüdükçe köklerde sıkışma oluşur, yeterli havalanma ve yeterli beslenme olmaz .  Bazen aşırı büyüme sebebiyle  saksı artık bitkiyi taşıyamaz hale gelebilir. Bitkinin yanlış veya aşırı sulamayla karşılaşması durumunda da kök çürüğü meydana gelebilir. 

En çok  "saksı değişimi  ne zaman ve nasıl yapılmalıdır?" sorularının cevaplarına geldi sıra . Saksı değişiminin en verimli olduğu ay ilkbahar dönemidir. Bazı yerlerden saksı değişim zamanını kış dönemi  olarak okuyabilirsiniz veya duyabilirsiniz. Ancak bitkilerin rutin olarak saksı bakım işlemlerinin ilkbahar aylarında yapılması en doğrusudur. Elbette bitkiye hastalık bulaşması veya böceklenme  gibi olağan dışı durumlarda bu kural geçerliliğini yitirir. 

• Yine özellikle bazı internet sitelerinde saksı değiştirmeden önce bitkiyi su verilmemesi gerektiği  bilgilerine ulaşabilirsiniz. Oysa, ortamın dağılmaması için bitkiye biraz su vermekte hiç bir sakınca yoktur. 
• Bitkinin gövdesini iki parmak arasında sıkıştırarak ters çevirerek çıkartmak en doğru tekniklerden biridir. Bitkinin çok sıkıştığını hissediyorsanız saksının kenarlarına hafifçe vurup toprağın biraz gevşemesine yardımcı olabilirsiniz.
• Bitkinin köklerini temizleyip yıkayıp tekrar yeni saksı için dikime hazırlamanız gerekir.
• Saksı değişimi sırasında toprak değişiminin de  yapılmasını şiddetle öneriyorum. 
• Önemli bir detaya dikkat çekmek isterim. Dikimden hemen sonra sulayacağınız bitkinizi gölgesi daha bol olan bir ortamda 1 hafta 10 gün kadar dinlendirip sonrasında  yeniden eski yerine yerleştirmenizi öneririm. Bu işlem aslında bitkinin rehabilitasyonu. İşlem sonrasında bitkinin kendine gelmesini ve yeniden eski yerine daha çabuk adapte olmasını sağlıyor.